Tüm Yönleriyle Karbonmonoksit Zehirlenmesi
Karbonmonoksit zehirlenmesi nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir ve ilk yardım nasıl yapılmalıdır? Hepsi haberimizde.
Karbonmonoksit zehirlenmesi zehirli bir gaz olan karbonmonoksit (CO), doğal gaz, tüp gazı, gaz yağı, benzin, kömür ve odun gibi yakıtların yanması ya da tam olarak yanmaması sonucu oluşuyor.
Bu zehirlenmeye sessiz katil veya sinsi düşman denmesinin sebebi ise gazın kendisinin, havadan hafif, kokusuz, tatsız, renksiz olması ve tahriş edici olmaması sebebiyle fark edilememesi.
Bu zehirlenme en çok havalandırması az olan yerlerde yanmasıyla, maden ocaklarında, garaj veya benzeri yerlerde egzoz dumanına bağlı olarak, tüp gaz ve şofben kullanılan yerlerde, lodos rüzgarları zamanında sobadan çıkan dumanlarla, yangınlarda görülüyor.
Gaz solunduktan sonra akciğerlerden kana geçerek, alyuvar denilennbsp;kırmızı kan hücrelerinin içerisinde bulunan ve dokulara oksijen taşıyan hemoglobine oksijenden ortalama 200 kat daha hızlı ve çok sıkı bağlanarak karboksihemoglobin (COHb) oluşturuyor. Normalde havadaki oksijenleri oksihemoglobin şeklinde, hücrelere taşıyan alyuvarlar, karbon monoksit gazına maruz kalınan süre boyunca, yeterince oksijen taşıyamadığından, hücreler ölmeye başlıyor ve özellikle beyin başta olmak üzere, kalp ve diğer organlar fonksiyon göremez duruma geliyor.Hücre ölümlerinin ilk etkisi beyinde görüldüğünden, vücudun ilk tepkisi baş dönmesi ile baş ağrısı şeklinde oluyor.Karbonmonoksit gazının yoğunluğu ve süresi zehirlenmede önemli olup, belirli bir seviyeden sonra hastaya, acil müdahale edilse bile, beyin hücrelerinde ölüm gerçekleşeceğinden geri dönüşü olmayan hasarlar oluşabiliyor.
Hafif zehirlenme belirtileri kalp çarpıntısı, baş ağrısı ve baş dönmesi, yorgunluk hissi, mide bulantısı, dalgınlıkken; ağır zehirlenme belirtileri ise genel bitkinlik,sersemlik, unutkanlık, kusma, kas krampları, ciltte kırmızılık ve bilinç kaybı oluyor. Bunun sonucunda ise maalesef solunum durmasına bağlı ölümler gerçekleşebiliyor.
Zehirlenme yaşandığı zaman ilkyardım yapacak kişinin bilmesi gerekenler ise şöyle;
Zehirlenen bir kişiye yardım eden kişi, kendisini de korumalıdır.
Camlar açılmalı ya da kırılmalıdır.
Kişi hızla ortamdan uzaklaştırılmalı, açık havaya çıkılmalıdır.
Acil Yardım Servisi (112 Hızır Acil) aranmalıdır.
Açık havaya çıkıldığında ya da tehlikeden uzaklaşıldığında, ağız ve burun temizlenmeli, nefes alıp vermesi durmuşsa suni solunuma( Temel Yaşam Desteğine) başlanmalıdır.
Bu zehirlenmenin önüne geçebilmek için alınması gereken tedbirler ise şunlar; bacaların tıkanık olmadığından emin olun, lodoslu havalarda bacanız uygun değilse soba yakmayın, karbon içeren yakıtların kullanıldığı yerlerde karbonmonoksit sensörleri kullanın,doğalgaz kullanılan cihazların her yıl bakımını yaptırın, kapalı garajda araçlarınızı çok uzun süre çalışır vaziyette bırakmayın.
