Soba Kovası Deyip Geçmeyin

Soba içerisinde kullanılan kovaların ham maddesi nedir, nasıl kullanılması gerekir ve ne kadar zamanda değiştirilmeli?

Soba kovaları, kış aylarında ısınma ihtiyacını gidermek için soba kullanan herkesin temel tüketim ihtiyaçlarından birisi haline geliyor.
Peki soba kadar soba kovasının da kullanımında dikkat edilmesi gereken detaylara ne kadar hakimiz?
Ödemiş çarşısı içerisinde bulunan 35 yıllık bir iş yeri olan Koçak Ticaret'te görevli Mehmet Sönmez'den soba kovası kullanımıyla ilgili püf noktaları öğrendik.
Sönmez, kovaların 1 milimetre et kalınlığındaki sac maddesinden yapıldığını belirterek şunları söyledi; " Öncelikle sobanın çeşidine göre kova alınması gerekiyor. Kova çok aşırı doldurulmayıp idareli yakılırsa uzun süre dayanır. Ateş harlanmaya başladığı zaman kısılması gerekiyor. Bu da soba yakmayı bilmek demek. Çok harlı bir soba kovayı eritir. Kimileri kovayı patlatıncaya kadar kullanıyor. Kalorisi yüksek ithal kömür kullanımı da kovaları yakıyor. Oysaki kova yanlarından delinmeye başladığında çoktan değiştirmiş olmak gerekiyor. Bilinçli kullanıldığı zaman bir kış mevsimi boyunca 2 kova değiştirebilirsiniz."
Sönmez ayrıca kova fiyatları hakkında da bilgilendirmede bulundu. Boş kova 10 lira, ızgaralı kova 14 lira, sabit ızgaralılar 12 liradan satışa sunuluyor.
Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı ise soba yakımı ve kova kullanımı ile ilgili yayımladıkları bilgilendirmede şu maddelere yer veriyor:

• Öncelikle baca temizlenmiş olmalı.
• Soba oda içerisinde bacaya yakın bir yere devrilmeyecek şekilde kurulmalı.
• Soba boruları duvara en az 50 cm en fazla 1,5 metre uzaklıkta olmalı ve fazla dirsek ve borudan kaçınılarak ( en fazla iki dirsek) bacaya bağlanmalı.
• Soba borularının uç kısımları baca deliğine fazla sokulup baca tıkanmasına neden olunmamalı.

Soba yakılırken dikkat edilmesi gerekenler:

• Sobalarda kömürü yakarken en üst verimi sağlayabilmek için üstten yak­ma tekniği kullanılmalı.
•  Kömürü kullanmadan 4-5 gün önce torba ağzını açıp, havalanıp kurumasını sağlayın.
• Sobanın içerisine 2/3 oranında kömür doldurun.
• Kömürün üzerine tahta parçaları koyarak tutuşturun, güç yakıtları kullanmamaya özen gösterin.
• Kömür tutuşturulurken sobanın alt ve üst hava kapakları açık olmalıdır.
• Tutuşmadan sonra üst hava kapağı kapatılıp alt kapaktan hava girişi ayarlanmalı.
• Soba yanarken alt hava kapağı ve baca çıkısında bulunan duman kelebeği mutlaka açık olmalı.
• Üstten yakılan sobaya sonradan kömür ilavesi kesinlikle yapılmamalı; yanma kötüleşeceğinden zehirli karbon monoksit gazı çıkışı artacaktır.
• Soba söndükten sonra kömür doldurulmalı, ya da kovalı sobalarda yeni kova koyulup üstten yakılmalı.
• Mümkünse yatarken soba söndürülmeli ya da alt hava girişi ve duman kelebeği açık bırakılmalı.
• Tam sönmemiş soba kovaları, karbon monoksit zehirlenmelerine neden olmaması için evin içinde tutulmamalı.

Hülya Ayazoğlu