Menderes'in kokusu, kirliliği neden bitmiyor?

Ödemiş ilçe merkezinin günlük 15 bin 765 metreküp kapasiteli Atıksu Arıtma Tesisi, Ödemiş Belediyesi'nce inşa edildikten sonra Bütünşehir Yasası ile birlikte İZSU'ya devredilirken tesis sadece Ödemiş ilçe merkezindeki 16 mahalle ile yakın çevredeki bazı mahallelerin atık sularını arıtarak Küçük Menderes'e bırakıyor.

SADECE İLÇE MERKEZİ ARITILIYOR

Ödemiş'te bunun dışındaki mahallelerin atık suları ise arıtılmıyor. Küçük Menderes'in geçtiği ovadaki pek çok mahallenin atık suları künkler vasıtasıyla nehir yatağına ve onu besleyen derelere deşarj edildiği için kirlilik bitmek bilmiyor. Küçük Menderes'in geçtiği pek çok ilçede de kırsal mahallelerde benzer manzaralar yaşanmaya devam ediyor.

KIRSAL ATIKSU ALTYAPISI GEREKİYOR

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı hazırladığı eylem planında ise mahallelerdeki mevcut altyapının ihtiyaca yanıt vermediği kanalizasyon şebekesi inşaatına ihtiyaç duyulduğu ifade ediliyor. Ödemiş'in atıksu altyapısının tamamlanması gerektiği vurgulanıyor.

Planda kısa vadeli çözüm olarak gösterilen bu yatırımın maliyeti yaklaşık 22,4 milyon lira olarak öngörülüyor. Çözüm adresi olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İlbank ve İZSU gösterilirken plana göre projenin 2018 yılına kadar ihalesinin yapılması ve uygulamaya geçilmesi gerekiyor. Proje ile Ödemiş'teki tamamına yakın atıksuyunun arıtma tesisinden geçirilmesi hedefleniyor.
Ayrıca evsel atıksuların yanı sıra havza genelindeki OSB'lerle birlikte ilçelerde faaliyet gösteren zeytinyağı fabrikaları, mandıralar, turşu fabrikaları ve mermer tesisleri gibi endüstriyel tesislerin atıksularının da kontrolü gerekiyor. Yıllardır kontrolsüz kirliliği devam ettiği Küçük Menderes nehrinde tüm önlemler alınsa bile su kalitesinin 2. sınıfa yükselmesi 2023 yılı sonuna kadar mümkün gözükmüyor.

STANDARTLARIN KAT BE KAT ÜSTÜNDE

Evsel atıkların yanı sıra endüstriyel kirlilikle de pençeleşen Küçük Menderes nehrindeki ölçümlerde toplam azot (TN) oranının 3. sınıf su kalitesine göre yaklaşık %1500, toplam fosfor oranının da %1422 daha fazla olduğu belirlendi.

Toplam azot ve toplam fosfor yüklerinin noktasal kaynaklı kirlilikten ziyade yayılı kaynaklı kirlilik olan tarımsal ve hayvancılık faaliyetlerinden geldiği, toplam KOİ yükünün yarısından fazlası ise evsel kaynaklardan geldiği tespit edildi. Tarımsal faaliyetlerde gübre kullanımından kaynaklı olarak azot ve fosfor yüklü kirliliğin Ödemiş ve Torbalı'da daha fazla olduğu belirlendi.

Başar Uçar