Yüksek Mimar Mualla Akgün yazı dizisi: İmar yönetmeliği değişiklik taslağı bilgilendirmesi

Merhaba sevgili Cephe Gazetesi okurları;

İmar yönetmeliği değişiklik taslağı ile ilgili detaylara değineceğimiz yazı dizimiz ile sizlere mevcut imar yönetmeliğimiz ve taslakta bulunulan değişikliklerle ilgili bilgi ve görüşmelerimi aktarmaya çalışacağım.

    1985 yılında yürürlüğe giren Planlı alanlar tıp imar yönetmeliği çıktığı tarihten itibaren 17 kez değişikliği uğramıştır. 2013 yılından bu yana ise 8 kez değiştirilmiş. 2013yılında üç kez değiştirilmiştir. Değişiklikler yapılandırılmış teşekkül etmiş alanlarda yapımcıları yüklenicileri mimarlık uygulayıcılarını dolayısıyla vatandaşı inşaat sürecini olumsuz yönde etkilemektedir. Uygulayıcılardan yerel yönetimlerden giden sorular sonrasında, geçici maddeler ile çözüm maddeleri ilave edilmektedir.

    Kentlerin konumu itibariyle, yönetmelikleri bire bir eksiksiz uygula bilmek ancak yapılaşmamış gelişme alanlarında mümkündür. Ödemiş 1985 yılında yapılan imar planları bu yıllara kadar uyguladığımız plandır. Bu imar planlarında gelişme alan sınırlarını belli bölgelerde yapılaşma izni verilmesi ile sınırlanmış olsaydık eğer, bugün inşaat sektörünün kentsel dönüşüm ile girilen mahallere daha önceki yıllarda girilmiş olacaktı. Düzenli bir yapılaşma konumlanmış olacaktı. Çoğunlukla her adada birkaç parselde yapılaşma olduğu için uygulama zorlukları karsımıza çıkmaktadır. Planlama kriterleri bütünlükten çıkartılıp parsel bazında tekil yapılaşmaya bırakılmıştır. Kentsel dönüşüm süreci içinde batı bölgesi mahallelerde yapılaşma süreci hızlanmıştır. Parsel bazında kentsel dönüşümüm uygulamalarının getirdiği tek katlı binalar yerine çok katlı binalar yoğunluğu arttırmıştır.

    Sosyal kültürel donatı alanları kişi basına düşen yeşil alan ve çocuklar için oyun alanı gençler için spor alanı düşünülmeden ulaşım için yollar genişlemedikçe şehir zamanla bu yoğunluğun sıkıntısını olumsuz yönde çekecektir. Planlı alanlar yönetmelik taslağında getirilen uygulamalar ile teknik ve sosyal donatı alt yapı standartları bozulmakta niteliği düşmektedir.

    Ekonomi inşaat sektörünün ivmesi üzerinden yürütüldüğü için daha çok konut, daha çok yapı, daha lüks inşaat sistemi pompalanmaktadır. Eşitsiz bir uygulamanın önü açılmıştır. Planlı alanlar tip imar yönetmeliği ile kişiler şu tarihe kadar belli evrak ile yerel yönetime müracaat etmiş ise farklı tarihlerde yürürlüğe konulan yönetmelikler birini tercih etme imkânı sunmaktadır.

    01.06.2013 tarihinden önce yürürlükte olan mevzuata ve talep edilmesi halinde bu yönetmeliğin lehte olan hükümlerine göreneticelendirilir. Geçici madde kullanılmaktadır. Kişilere zümrelere göre yönetmeliğe madde konmaktadır. O tarihte müracaat etmeyenin sucu ne acaba: Eşitsiz uygulama olanağı sağlanmaktadır. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nin değişiklikler yoluyla yeniden yürürlüğe sokulması; düzensiz imar uygulamaları nedeniyle yaşanan sorunları çözmek yerine artıracaktır.

    Uygulanan planlı alanlar yönetmeliğinde olduğu gibi 5 kişilik mimari estetik Komisyonu kurulması önerilmektedir. Estetik komisyonu Yapıların ya da onaylı mimari projenin özgün fikir ifade edip etmediğine karar verir. Bir şehrin siluet estetiği sübjektif bir karardır. Mimarlara değil komisyona havale edilmiştir. Müellifin fikri alınmadan komisyon projelerde değişiklik yapabilecektir. Çoğu yerel yönetimlerde uygulama imkânı olmamış komisyonlar henüz kurulmamıştır. Kurulsa bile ne derecede sağlıklı olacağı şüphelidir....yazı dizimiz devam edecektir...

Yüksek Mimar Mualla Akgün